Dienst van SURF
© 2025 SURF
Bij het onderzoek naar mogelijke effecten van een windmolenpark in het IJsselmeer is ETFI uitgegaan van de vele onderzoeken die er inmiddels, in Nederland maar ook internationaal, bestaan. Op deze manier zijn conclusies en oordelen, zowel geïnspireerd door voorvechters van windenergie als van tegenstanders, zowel bij geplande als bij reeds aangelegde windmolenparken, geïnventariseerd. De conclusie van dit literatuuronderzoek luidt dat de studies onvoldoende bewijs leveren, zowel voor het ontstaan van schade aan de toeristische sector als voor het ontbreken van die schade. Dit onderzoek moet dan ook niet gelezen worden als een aanbeveling vóór of tegen windmolenparken. De waarde van het onderzoek is dat het de publiek toegankelijke studies uit binnen en buitenland met betrekking tot de relatie tussen windparken en toerisme bijeen brengt en systematisch analyseert. Zodoende brengt het de risico’s en mogelijkheden beter in beeld zodat in alle scenario’s —met of zonder windmolens— afwegingen gemaakt kunnen worden waarin alle belangen gerespecteerd worden.
Zoals met meer onderwerpen gerelateerd aan duurzame toeristische ontwikkeling, is ook het onderwerp bewonersprofijt niet "af". Specifiek op dit onderwerp werd snel duidelijk dat het überhaupt inzichtelijk maken van wat bewonersprofijt precies is, waar het uit is opgebouwd en hoe het tot stand komt eerst noodzakelijk was. Met de door de koplopersgroep uitgewerkte theoretische afbakening en verdieping is een eerste belangrijke stap gezet in de richting van het meten van bewonersprofijt. Daarnaast zijn, aan de hand van (inter)nationale voorbeelden, ook de mogelijke interventies en methoden om bewonersprofijt van toerisme te vergroten duidelijker geworden. In 2024 wordt het theoretisch kader dat de positieve bijdrage van toerisme aan het welzijn van inwoners inzichtelijk maakt, verder verrijkt. Er wordt onderzocht welke methoden momenteel worden toegepast om bewonersprofijt te meten en welke voor- en nadelen hiermee samenhangen. Tevens worden experimenten uitgevoerd om verschillende meetmethodes te testen. Ook blijven we actuele en relevante praktijkvoorbeelden publiceren ter inspiratie en stimuleren wij praktische interventies ter bevordering van bewonersprofijt. Het doel van deze aanpak is om stakeholders zoals gemeenten, DMO's en andere beleidsverantwoordelijken beter in staat te stellen om een geschikte meetmethode voor bewonersprofijt te selecteren. De doorontwikkeling van kennis en ervaring blijven wij uiteraard delen met de sector. PartnersHotelschool The Hague, HZ/ Kenniscentrum Kusttoerisme, Centre of Expertise leisure, tourism & hospitality (CELTH), Marketing Drenthe, Stichting Eilandmarketing Schouwen Duiveland, Marketing Oost, NBTC.
De forse groei van het toerisme zorgt niet alleen voor economische vooruitgang, maar leidt ook tot negatieve effecten op milieu, sociaal-cultureel en economisch gebied van bestemmingen. Zo draagt de toeristische sector substantieel bij aan milieuschade en is wereldwijd verantwoordelijk voor 5% van de CO2-uitstoot. Vanuit de sector zijn diverse initiatieven genomen om te verduurzamen. Een veelgebruikte methode om toerisme duurzamer te maken, is om toeristische producten te onderwerpen aan een duurzaamheidsassessment, veelal leidend tot een keurmerk. Doel van deze assessments is om bestemmingen ertoe aan te zetten om tot duurzamere prestaties te komen en consumenten te prikkelen om duurzame toeristische keuzes te maken. Tot op heden blijken duurzaamheidsassessments in het toerisme niet succesvol. Dit is onder andere te wijten aan de geringe deelname aan en de beperkte interesse voor de assessments van de bedrijven in de sector. Het uitvoeren van assessments kost hen te veel tijd en moeite, en de toegevoegde waarde ervan is onduidelijk. Bovendien leiden de keurmerken nauwelijks tot gedragsverandering bij de beperkte groep in duurzaamheid geïnteresseerde eindgebruikers. Daarnaast is er een probleem met de inhoud van de assessments zelf: de gevolgen van het vervoer naar de bestemming worden niet meegenomen, terwijl juist dit element vaak doorslaggevend is in het bepalen van de omvang van de ecologische voetafdruk van een reis. SASTDes is gericht op het aanpakken van deze sleutelproblemen in de keten van duurzaamheidsassessments voor toeristische bestemmingen, met als doel om de tijdsinvestering te beperken en de branding en marketing van duurzame bestemmingen mogelijk te maken. Om aan de bovengenoemde knelpunten een antwoord te kunnen bieden, is door NHTV en 10 andere deelnemende partijen (o.a. TUI, WUR, Bookdifferent en de gemeente Breda) de volgende centrale onderzoeksvraag geformuleerd: ‘Op welke manier kan duurzaamheidsassessment effectief en efficiënt bijdragen aan de verduurzaming van aanbod en duurzame ontwikkeling van toeristische bestemmingen?’
Het project CARMATOP was zeer succesvol en leverde een product – een carbon calculator voor reizen “Carmacal” - dat binnen de toeristische sector nog langzaam maar zeker doordringt als management tool. Bij de deelnemende bedrijven en organisaties bestaat grote behoefte om deze tool niet alleen binnen de organisatie als management tool in te zetten, maar ook met de resultaten naar buiten te treden in de vorm van een label of keurmerk. Het ontbreken van een dergelijk label/keurmerk vormt een barrière voor een snelle uitbreiding van het aantal bedrijven dat Carmacal gebruikt. Daarnaast zal Carmacal breder worden toegepast in het onderwijs, en zal er een marketingstrategie voor dit product worden ontwikkeld.