Dienst van SURF
© 2025 SURF
Beschouwing over de seksuele opvoeding in Nederlandse gezinnen op basis van intergenerationeel onderzoek naar seksualiteit van jongeren en onderzoek naar communicatie tussen ouders en jongeren over seksualiteit.
Hoe ervaren en beoordelen jongeren de alledaagse opvoeding door hun ouders? Deze vraag staat centraal in het onderzoek dat Hogeschool INHolland in opdracht van de afdeling Jeugd van de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling (DMO) van de gemeente Amsterdam heeft uitgevoerd op twee scholen voor voortgezet onderwijs in Amsterdam. Wat vinden jongeren van de opvoedkwaliteiten van hun ouders? Bieden ze begeleiding en steun? En zouden ouders volgens de jongeren aanvullend advies en informatie kunnen gebruiken bij de opvoeding van tieners?
Op scholen en in het jongerenwerk wordt handelingsverlegenheid ervaren als het gaat over het online mediagebruik van jongeren en van kinderen. Jongerenprofessionals (schoolleiders, docenten en jongerenwerkers) werkzaam bij basisschool ABBS ‘t Podium en het JIP (Jongeren Informatie Punt) in Amsterdam vragen om hulp bij het ontwikkelen van een intercultureel mediawijsheidprotocol en bijpassend materiaal voor hun etnisch en cultureel diverse leerlingen respectievelijk cliëntengroep. Hoe ga je om met pesten, met sexting en seksuele chantage, met ruzie, haat en discriminatie? Een dergelijk protocol bestaat nog niet. Het moet handvatten bieden voor omgaan met online mediagebruik van kinderen en jongeren en voorsorteren op mogelijke problemen. Het samennemen van beide leeftijdsgroepen (kinderen tot 12 en jongeren vanaf 12) is nodig om de ontwikkeling van patronen in ongewenst mediagebruik tijdig te identificeren en te benoemen. Dit project beoogt samen met deze jongerenprofessionals in een co-creatieproces concrete beroepsproducten te ontwerpen om handelingsverlegenheid met betrekking tot excessief online gedrag op te heffen. In het co-creatieproces worden ook kennisleveranciers Mira Media, Duidingsdienst, NJi en Dialogue Hunters betrokken. Zij brengen kennis en ervaring in van (interculturele) mediaopvoeding en mediapraktijken, en dialogisch handelen.
Jeugdigen in jeugdhulp en jeugdbescherming vormen een kwetsbare groep voor seksueel misbruik en grensoverschrijdend gedrag. Professionals die met deze jeugdigen werken spe-len daarom een belangrijke rol bij de begeleiding van de relationele en seksuele ontwikke-ling van deze jeugdigen, het herkennen van seksueel misbruik en het voorkomen van grens-overschrijdend gedrag. Het is essentieel dat zij dit gevoelige onderwerp niet uit de weg gaan, op dit punt durven opvoeden en weten hoe zij om kunnen gaan met de enorme diversi-teit aan jeugdigen en ouders die zij in hun werk tegenkomen. In de praktijk blijkt dit lastig en ervaren veel professionals handelingsverlegenheid om dit intieme onderwerp te bespreken met jeugdigen, ouder(s) en collega’s. Hoewel jeugd-zorgorganisaties sinds het rapport van de commissie Samson naar seksueel misbruik in de jeugdzorg in 2012, verplicht zijn hun professionals te trainen in gespreksvoering over dit thema, gaan veel professionals het onderwerp liever uit de weg. Implementatieonderzoek toont bovendien dat het volgen van een training alleen niet voldoende is om competenties te ontwikkelen en op lange termijn te blijven toepassen. Het kunnen oefenen in een veilige omgeving en het regelmatig opfrissen van vaardigheden zijn nodig om vaardigheden te blij-ven ontwikkelen. Dit project – een samenwerking tussen het lectoraat Kwaliteit en Effectiviteit in de Zorg voor Jeugd, de Digital Society School, docenten van de opleidingen Social work en Pedagogiek (Hogeschool van Amsterdam) en Jeugdhulporganisaties Altra en Spirit - verkent in hoeverre vier innovatieve technologische middelen – chatbots, interactieve fake mo-vies, virtual ‘agent’ en serious gaming - bruikbaar zijn om (toekomstige) professionals be-ter toe te rusten op dit terrein. Daarnaast willen wij een eerste prototype chatbot rondom seksuele opvoeding ontwikkelen en testen als basis voor vervolgonderzoek en doorontwik-keling naar de andere technologische middelen.