Dienst van SURF
© 2025 SURF
In dit hoofdstuk wordt het Nederlandse beleid geschetst van het tegengaan van radicalisering en het voorkomen van terroristisch geweld. Hierin neemt het ‘Actieprogramma integrale aanpak Jihadisme’ een belangrijke plaats in. Besproken wordt wat er goed gaat en wat de ontwikkelingsvragen zijn. Het hoofdstuk eindigt met een beschouwing over de behoefte aan sociale innovatie. Aangezien een aantal preventieve interventies behoorlijk ingrijpend kunnen zijn, is het zaak om bij de uitvoering te letten op eenduidigheid en adequate rechtsbescherming.
MULTIFILE
In de versterking van het voorkomen en aanpakken van (gewelddadig) extremisme en terrorisme is de afgelopen jaren veel geïnvesteerd. Zowel internationale als nationale strategieën richten zich op preventie, bescherming, vervolging en reactie. Centraal in veel beleid staat samenwerking en informatie-uitwisseling op lokaal, nationaal en internationaal niveau. Nederland geeft hieraan vorm door middel van de zogenoemde ‘brede benadering’. Die bestaat uit een combinatie van preventieve en repressieve maatregelen. De lokale persoonsgerichte aanpak gericht op (religieus) extremisme, vormt een onderdeel van de brede benadering. Ook zet men interventies in die gericht zijn op het risico dat individuen of groepen zouden vormen. De gemeente voert de regie en de aanpak wordt uitgevoerd door lokale professionals uit de gemeente, politie, Geestelijke GezondheidsZorg (GGZ) en andere (zorg)partners binnen een multidisciplinair overleg. Vaak is er overleg met het Openbaar Ministerie en de nationale overheid. Over het effect van de lokale persoonsgerichte aanpak is weinig bekend. Het doel van dit verkennende onderzoek is meer zicht te krijgen op de lokale geïntegreerde benadering.
Als gevolg van ontwikkelingen in het sociale en zorgdomein, zoals de decentralisatie van zorgtaken naar gemeenten en de ‘terug naar de wijk’-beweging vanuit de ggz, is de noodzaak ontstaan om op lokaal niveau met politie en lokale partners vanuit verschillende domeinen samen te werken om overlast te verminderen en te voorkomen. Met het inzetten van een Lokale Persoonsgerichte Aanpak (Lokale PGA) wordt de integrale samenwerking tussen verschillende samenwerkingspartners bevorderd. De Lokale PGA is relatief nieuw en volop in ontwikkeling in veel Nederlandse gemeenten. De complexiteit van de problematiek die vaak samengaat met het verstorende gedrag maakt dat handhaving en repressie (alleen) nauwelijks zullen helpen in het tegengaan en voorkomen van dit gedrag.Een domeinoverstijgende samenwerking, zoals bij de Lokale PGA, is dan ook nodig en maakt het mogelijk om de onderliggende problematiek aan te pakken en overlast en crimineel gedrag tegen te gaan.
Voor een effectieve persoonsgerichte aanpak van mensen met complexe problemen en justitiecontacten is samenwerking tussen gemeenten, veiligheids- en zorgorganisaties noodzakelijk. In dit project leerden gemeenten en betrokken partners uit het veiligheids- en sociaal domein van elkaar.Doel Het hoofddoel van dit project was om de samenwerking tussen gemeenten en verschillende gemeentelijke afdelingen, veiligheids- en zorgorganisaties en daarmee de persoonsgerichte aanpak van mensen met complexe problemen en justitiecontacten te verbeteren. Resultaten De afgelopen twee jaar hebben 17 gemeenten in regio Midden-Nederland elkaar samen met hun netwerkpartners geholpen met complexe cases. De intervisie over de gemeentegrenzen leverden herkenning en inspiratie op en faciliteerde het leren van elkaar. Uit sessies met gemeenten kwam het belang van kennis over de doelgroep, vroegsignalering en tijdig opschalen naar voren. Professionals zoeken actief naar maatwerkoplossingen. Lange wachtlijsten, personeelswisselingen en werken vanuit een vrijwillig kader zorgen voor uitdagingen. Samen met Bureau Regionale Veiligheidsstrategie Midden-Nederland begeleidde het lectoraat Kennisanalyse Sociale Veiligheid deze intervisiesessies en analyseerde de rode draden die naar voren kwamen. Lees al de ‘tips, tops & wat er nodig is’ via de verhalen van herkenbare personages. Deze kunnen pga-experts en netwerkpartners steunen bij hun werk met vergelijkbare ingewikkelde cases en helpt het vakmanschap verder te ontwikkelen. Ook vertellen deelnemers van de gemeente Woerden en Nieuwegein en de programmamanager Verbinding Veiligheid & Zorg van Bureau Regionale Veiligheidsstrategie in vlogs over hun intervisie-ervaringen. Looptijd 01 april 2019 - 01 januari 2021 Aanpak Er is een reeks leer- en inspiratiesessies met gemeenten uit Midden-Nederland en betrokken partners georganiseerd. In elke sessie deden 2 gemeenten mee, die elk één complexe casus inbrachten. Uit de leersessies kwamen succesfactoren en verbeterpunten naar voren.
Voor een effectieve persoonsgerichte aanpak van mensen met complexe problemen en justitiecontacten is samenwerking tussen gemeenten, veiligheids- en zorgorganisaties noodzakelijk. In dit project leerden gemeenten en betrokken partners uit het veiligheids- en sociaal domein van elkaar.Doel Het hoofddoel van dit project was om de samenwerking tussen gemeenten en verschillende gemeentelijke afdelingen, veiligheids- en zorgorganisaties en daarmee de persoonsgerichte aanpak van mensen met complexe problemen en justitiecontacten te verbeteren. Resultaten De afgelopen twee jaar hebben 17 gemeenten in regio Midden-Nederland elkaar samen met hun netwerkpartners geholpen met complexe cases. De intervisie over de gemeentegrenzen leverden herkenning en inspiratie op en faciliteerde het leren van elkaar. Uit sessies met gemeenten kwam het belang van kennis over de doelgroep, vroegsignalering en tijdig opschalen naar voren. Professionals zoeken actief naar maatwerkoplossingen. Lange wachtlijsten, personeelswisselingen en werken vanuit een vrijwillig kader zorgen voor uitdagingen. Samen met Bureau Regionale Veiligheidsstrategie Midden-Nederland begeleidde het lectoraat Kennisanalyse Sociale Veiligheid deze intervisiesessies en analyseerde de rode draden die naar voren kwamen. Lees al de ‘tips, tops & wat er nodig is’ via de verhalen van herkenbare personages. Deze kunnen pga-experts en netwerkpartners steunen bij hun werk met vergelijkbare ingewikkelde cases en helpt het vakmanschap verder te ontwikkelen. Ook vertellen deelnemers van de gemeente Woerden en Nieuwegein en de programmamanager Verbinding Veiligheid & Zorg van Bureau Regionale Veiligheidsstrategie in vlogs over hun intervisie-ervaringen. Looptijd 01 april 2019 - 01 januari 2021 Aanpak Er is een reeks leer- en inspiratiesessies met gemeenten uit Midden-Nederland en betrokken partners georganiseerd. In elke sessie deden 2 gemeenten mee, die elk één complexe casus inbrachten. Uit de leersessies kwamen succesfactoren en verbeterpunten naar voren.
De komende jaren bouwt het lectoraat Kennisanalyse Sociale Veiligheid samen met Bureau Regionale Veiligheidsstrategie en regionale partners aan het PGA-lab. PGA staat voor ‘persoonsgerichte aanpak’. Binnen deze aanpak werken gemeentelijke- en zorginstellingen en het veiligheidsdomein samen om recidive te voorkomen. De PGA vindt plaats in de Veiligheidshuizen en in de Lokale PGA onder regie van gemeenten.Doel Doel van het PGA-lab is om zorg- en veiligheidsprofessionals van de veiligheidscoalitie Midden-Nederland op een laagdrempelige manier toegang te bieden tot gezamenlijke kennis en tot ondersteuning met het verder ontwikkelen van de (lokale) PGA, op hun eigen tempo en op basis van hun eigen vragen. Resultaten Via dit lerend netwerk: hebben zorg- en veiligheidsprofessionals toegang tot elkaars kennis en ervaring; kunnen lokale ontwikkelbehoeften worden geïdentificeerd; vindt kennisontwikkeling plaats op aangedragen thema’s; worden lokaal en regionaal beleid en bestuur betrokken en geïnformeerd. Looptijd 01 september 2022 - 01 september 2025 Aanpak Samen met lokale teams inventariseren we de ontwikkelbehoefte en ondersteunen we in het maken van concrete stappen; Regionaal worden themabijeenkomsten georganiseerd om kennis te delen, professionals met elkaar in contact te brengen en nieuwe plannen te doen ontstaan; We maken producten beschikbaar die het professioneel handelen versterken. Downloads en links