Afgelopen zomer was in museum Voorlinden de tentoonstelling It’s about time te bezichtigen. De plek, het lommerrijke landgoed nabij Wassenaar, doet je even alle tijd vergeten. Verleden en toekomst lopen er fraai door elkaar heen, met enerzijds het historische landhuis en anderzijds het modernistische museumgebouw. De tentoonstelling zelf zet de bezoeker echter weer met beide benen op de grond en confronteert je met de verstrijkende tijd.
Deze lectorale rede is in verkorte versie door lector Robert van Putten uitgesproken bij zijn installatie op 31 maart 2023. Het lectoraat 'Bezieling en Professionaliteit' onderzoekt hoe religie, filosofie en kunst bijdragen aan het omgaan met professionele vraagstukken. Deze rede gaat in op onze omgang met tijd. Daarbij worden drie verschillende tijdservaringen onderscheiden: productieve tijd, vervulde tijd en lege tijd. Besproken wordt hoe deze alle drie een plek moeten krijgen binnen onze werktijd. Ook wordt uitgewerkt hoe deze drie verschillende tijdservaringen door een goede tijdsorkestratie uiteindelijk samen kunnen komen in bestemde tijd.
Als tiener leerde ik op school het verschil tussen de middeleeuwse en de moderne levenshouding aan de hand van twee Latijnse termen: memento mori en carpe diem. Het eerste betekent ‘gedenk te sterven’, bedenk dat je eindig bent en ‘tot stof zult wederkeren’, zoals psalm 90 het zegt. Dit was de middeleeuwse levenshouding, die gestempeld werd door eeuwigheidsbesef, wat zorgde voor ernst in het alledaagse leven. De ontluikende renaissance stelde daartegenover de tweede term, ‘pluk de dag’, geniet van het leven dat je nu leidt. Ook hier is het besef van vergankelijkheid aanwezig, maar is de ernst veranderd in vrolijkheid. Het is een hedonistisch perspectief.
