© 2025 SURF
Samenvatting niet beschikbaar
Binnen het lectoraat Burgerschap en Diversiteit willen we onderzoeken op welke manier en onder welke voorwaarden burgers in deze tijd van globalisering en verstedelijking in staat zijn om actief deel te nemen aan het vreemdelingenverkeer van alledag. We doen dit vanuit een scherp besef dat het lectoraat van start is gegaan in een politiek en maatschappelijk gepolariseerd klimaat. Ik zal daarom in deze rede ook uiteenzetten welke visie op burgerschap en diversiteit ten grondslag ligt aan het onderzoek dat binnen het lectoraat wordt verricht.
Dagelijks worden we via kranten, radio, televisie en internet op de hoogte gehouden van wat er in Nederland en in de wereld speelt. Veel van de berichten hebben direct of indirect te maken met religie of religieuze gevoelens en uitingen van mensen. Dit is niet verwonderlijk, want religie is een belangrijk onderdeel van onze cultuur. In kunst, literatuur en architectuur, maar ook in waarden en normen, gewoontes en tradities zitten religieuze elementen verweven. Ondanks de dalende kerkelijkheid in Nederland is religie ook vandaag de dag nog een belangrijke maatschappelijke factor. In politieke debatten over bijvoorbeeld ritueel slachten, het boerka-verbod of de status van het homo-huwelijk spelen religieuze argumenten een rol van betekenis. Volgens sommige mensen een veel te grote rol; volgens andere mensen een cruciale. In ieder geval levert het ons met enige regelmaat nieuwe termen op zoals: ‘weigerambtenaar’ of ‘religiestress’. Desondanks is kennis van religie binnen het beroepenveld van de journalistiek vaak onvoldoende aanwezig om hier goed en helder over te berichten. Dit boek wil daarom de rol van religie in de samenleving belichten, vooral met het oog op de praktijk van de aankomende journalist. Ook wil het aankomende journalisten helpen om zich op een eerlijke en professionele wijze tot het verschijnsel religie te verhouden.
Dit boek geeft een antwoord op de vraag hoe sociale innovaties invulling kunnen geven aan de duurzaamheidstransitie cq. de zoektocht naar een natuurlijk sociaal contract. De relatie tussen burger, samenleving en overheid, en daarbij behorende rechten en plichten, is de kern van een sociaal contract en vormt de basis van onze moderne democratie. Maar de complexe uitdagingen van de 21ste eeuw vereisen een transitie richting een nieuw, Natuurlijk Sociaal Contract dat de relatie tussen de mens en zijn sociale en natuurlijke leefomgeving herstelt. Zonder deze omwenteling zal van structureel duurzame oplossingen weinig terechtkomen. Een Natuurlijk Sociaal Contract gaat over de inrichting en organisatie van een duurzame samenleving, maar dit vergt een noodzakelijke transitie: van onze huidige benadering waarin de individuele mens en economische groei centraal staan, naar een meer ecocentrisch en regeneratief model. Daarmee kunnen we onze samenleving en onze planeet gezond houden, ook voor toekomstige generaties. Dat vergt van elk individu, gezin, bedrijf of organisatie een transitie van ego-bewustzijn naar eco-bewustzijn. Elke sociale innovatie die de impact heeft van een doorbraak- of systeeminnovatie binnen de duurzaamheidstransitie, levert een belangrijke bijdrage aan dit natuurlijk sociaal contract.
De eerste opleiding ter wereld voor sociaal werk opende in 1899 haar deuren in Amsterdam, tussen de sloppen van de arbeidersbuurt De Jordaan. Net als toen is Amsterdam anno 2018 een economisch succesvolle ‘boomtown’ waar sociale scheidslijnen scherper worden.Sociale uitsluiting is in Nederland vooral een verschijnsel van de grote steden. Een sociaal werker in de stad staat dus voor een flinke opgave. Tegelijkertijd bieden juist de verschillende settingen en domeinen van de stad ook aanknopingspunten. Lector Stedelijk Sociaal Werken dr. Lex Veldboer buigt zich in zijn rede over de kenmerkende omstandigheden, uitdagingen en vraagstukken van sociaal werken in een grote stad.
Rob Brons, voorzitter van het College van Bestuur van De Haagse Hogeschool van 2010 tot 2014, heeft grote interesse voor de toekomst van leren en de rol van het hbo daarin. Vanuit die interesse initieerde hij in 2012 een onderzoek met als vraag: ‘Wat is de toekomst van leren en welke rol speelt de hogeschool daarin?’ dat werd uitgevoerd door Rianne Valkenburg, lector Designerly Innovation, met een multidisciplinaire groep studenten van De Haagse Hogeschool. Bij het afscheid van Rob Brons is vrijwel dezelfde vraag voorgelegd aan alle lectoren: ‘Welke veranderingen signaleer je in de samenleving op het terrein van je lectoraat en wat betekent dat voor het hbo?’ [
