Dienst van SURF
© 2025 SURF
Het lectoraat wil komen tot gezonde en veilige voedingsmiddelen voor doelgroepen die verschillen in voedingsbehoefte. Voeding is een ketenproduct. Verduurzaming van die keten is een tweede zwaartepunt. Een derde taak ligt in de netwerkfunctie en het steunen van regionale ontwikkelingen. Het lectoraat is actief in het toepassen van fundamentele kennis samen met het MKB. Anne Schaafsma is sinds 1978 in dienst bij FrieslandCampina en bekleedt sinds 2000 de functie van Senior Scientist Nutrition. Schaafsma is gespecialiseerd in kindervoeding en de invloed die het heeft op de ontwikkeling van hersenen en immuunsysteem. Als lector is Anne Schaafsma voor 2,5 dag per week bij Van Hall Larenstein in Leeuwarden gedetacheerd. Binnen het lectoraat werken de lector Food Safety (Anne Schaafsma) en associate lector Health & Food (Feike van der Leij) nauw samen. De lectoren willen fundamentele kennis benutten om te komen tot gezondere voedingsmiddelen voor doelgroepen die verschillen in leeftijd en voedingsbehoefte. Het betreft vooral kennis over moleculaire processen in het menselijk lichaam en de invloed van voedingscomponenten daarop.
MULTIFILE
In the production of fermented foods, microbes play an important role. Optimization of fermentation processes or starter culture production traditionally was a trial-and-error approach inspired by expert knowledge of the fermentation process. Current developments in high-throughput 'omics' technologies allow developing more rational approaches to improve fermentation processes both from the food functionality as well as from the food safety perspective. Here, the authors thematically review typical bioinformatics techniques and approaches to improve various aspects of the microbial production of fermented food products and food safety.
Micro Ring Resonators (MRRs) have become the workhorse in photonics, both for data/telecomas well as bio-chemical sensing applications. In this contribution the use of MRRs as sensors for food-safety applications will be discussed.
MULTIFILE
Jaarlijks worden in Nederland ongeveer 600.000 mensen ziek door het eten van besmet voedsel. De voedselverwerkende industrie heeft sterke behoefte aan meer grip op het bewaken van de hygiëne in de fabrieken om te voorkomen dat besmette producten in de winkels komen. In het afgeronde RAAK-mkb project “Precision Food Safety” is onderzocht wat de meerwaarde is van de toepassing van Whole Genome Sequencing (WGS) bij het achterhalen van de transmissieroutes van de pathogene bacterie Listeria monocytogenes bij voedselverwerkende bedrijven. Er is een biobank opgebouwd met bijna 600 L. monocytogenes stammen afkomstig van de fabrieksomgeving en producten van vis-, vlees- en groente-verwerkende bedrijven. Deze stammen zijn gesequenced met behulp van Nanopore sequencing. Vervolgens is de verwantschap tussen de stammen bepaald met een in het project ontwikkelde bioinformatica pijplijn. Het project bleek zeer succesvol. In “Advanced Precision in Food Safety ” wordt het onderzoek naar voedselveiligheid verbreed, door L. monocytogenes al aan het begin van de voedselverwerkingsketen (in grondstoffen en ingrediënten) te monitoren. Verder zal de WGS-methodiek worden toegepast op Salmonella enterica en zal de huidige bioinformatica pijplijn worden aangepast om transmissieroutes van dit andere belangrijke voedselpathogeen te achterhalen. Ter verdieping zal het ziekteverwekkende karakter van L. monocytogenes stammen worden bepaald op basis van het serotype en de aanwezigheid van ~60 beschreven virulentiegenen. Daarbij worden gegevens uit verschillende databases, met sequence data van zowel humane als niet humane stammen, met elkaar vergeleken. Zowel in het laboratorium als in de fabrieksomgeving zal het effect van verschillende schoonmaakmiddelen en schoonmaaktechnieken worden onderzocht op het elimineren van L. monocytogenes van oppervlaktes. Tevens wordt onderzocht of shotgun metagenomics analyse kan worden ingezet om voedsel snel en breed op voedselpathogenen te monitoren. Een prototype van een webapplicatie, waarmee bedrijven verkregen resultaten kunnen inzien en aanvullen zal verder worden ontwikkeld en door voedselverwerkende bedrijven worden getest en geïmplementeerd.
Agricultural/horticultural products account for 9% of Dutch gross domestic product. Yearly expansion of production involves major challenges concerning labour costs and plant health control. For growers, one of the most urgent problems is pest detection, as pests cause up to 10% harvest loss, while the use of chemicals is increasingly prohibited. For consumers, food safety is increasingly important. A potential solution for both challenges is frequent and automated pest monitoring. Although technological developments such as propeller-based drones and robotic arms are in full swing, these are not suitable for vertical horticulture (e.g. tomatoes, cucumbers). A better solution for less labour intensive pest detection in vertical crop horticulture, is a bio-inspired FW-MAV: Flapping Wings Micro Aerial Vehicle. Within this project we will develop tiny FW-MAVs inspired by insect agility, with high manoeuvrability for close plant inspection, even through leaves without damage. This project focusses on technical design, testing and prototyping of FW-MAV and on autonomous flight through vertically growing crops in greenhouses. The three biggest technical challenges for FW-MAV development are: 1) size, lower flight speed and hovering; 2) Flight time; and 3) Energy efficiency. The greenhouse environment and pest detection functionality pose additional challenges such as autonomous flight, high manoeuvrability, vertical take-off/landing, payload of sensors and other equipment. All of this is a multidisciplinary challenge requiring cross-domain collaboration between several partners, such as growers, biologists, entomologists and engineers with expertise in robotics, mechanics, aerodynamics, electronics, etc. In this project a co-creation based collaboration is established with all stakeholders involved, integrating technical and biological aspects.
Bij de projectaanvraag City Deal Kennis Maken LeeuwardenFryslân hanteren we de geactualiseerde Kennisagenda Fryslân 2019-2025. Leidraad hierin zijn de transitie-opgaven waar de Friese samenleving voor staat. Via de inzet van Living Labs en experimenten wil de regio oplossingen ontwikkelen en testen voor de maatschappelijke opgaven onder het motto "De stad als campus, de regio als proeftuin".