Dienst van SURF
© 2025 SURF
Democratie is een hoogtepunt van beschaving maar staat voortdurend bloot aan het gevaar van chaos. Te gemakkelijk wordt democratie als een vanzelfsprekendheid gezien. In het artikel worden drie spanningen geschetst waardoor de democratie onder druk staat. Dat zijn: 1)spanning als gevolg van grote machtsverschillen, 2)spanning door verschil van mening en 3) spanning als gevolg van negatieve communicatie. Politiek die de democratie wil beschermen, moet erop toezien dat groepen in de samenleving voldoende erkenning krijgen. Anders loopt de spanning te hoog op. In een democratische samenleving moeten groepen elkaar accepteren en naar elkaar luisteren. Dat betekent niet dat ze het met elkaar eens moeten zijn, ze moeten met de ander willen leven en die de ruimte willen geven.
Filosoferen met kinderen wordt steeds meer gezien als een activiteit die bijdraagt aan democratische vorming. Democratie leren door filosoferen is een diepgaand onderzoek naar de praktijk van het filosoferen in het basisonderwijs. Op verschillende niveaus is het curriculum 'filosoferen met kinderen' onderzocht. Het onderzoek gaat in op de idealen, het idee achter het filosoferen, op de feitelijke vormgeving en uitvoering van het filosoferen en de door de leraren en kinderen zelf gerapporteerde leereffecten ten aanzien van hun denken, dialoog en het omgaan met verschillen. In vier scholen en zestien groepen zijn leraren en kinderen geobserveerd en via interviews en vragenlijsten bevraagd over hun doelen en motieven, praktijken, ervaringen en leereffecten. Het onderzoek laat zien hoe filosoferen met kinderen theoretisch en praktisch een bijdrage kan leveren aan democratische burgerschapsvorming. Het onderzoek is uitgevoerd als promotieonderzoek aan de Universiteit voor Humanistiek.
LINK