Dienst van SURF
© 2025 SURF
Met het project Circl-Wood willen projectpartners Fijnhout en Nijboer, samen met de Hogeschool van Amsterdam (HvA) kennis ontwikkelen over het ontwerpen en produceren van hoogwaardige objecten uit afvalhout (Dit kan afvalhout betreffen uit verschillende bronnen; afvalinzameling, woningrenovatie, recycling bedrijven, maar ook reststukken van houtleveranciers en houtverwerkende bedrijven) met behulp van geavanceerde numerieke ontwerpgereedschappen (“computational design”). De projectpartners willen samen onderzoeken of het mogelijk is om hoogstaande en in het oog springende circulaire objecten te ontwerpen van een specifieke hoeveelheid afvalhout, met de HvA ligstoel - die in 2018 in een eerder KIEM project is gemaakt - als iconisch voorbeeld. Hierbij worden de kenmerken van het beschikbare hout (kleur, vorm, nerfrichting, houtsoort) als ‘data’ gebruikt om met ontwerpalgoritmes objecten te ontwikkelen met unieke kenmerken. Deze data-gedreven ontwerpmethode dient toepasbaar te zijn op een willekeurige batch hout die door robots geïnventariseerd en gesorteerd is. Het automatiseren van het ontwerpproces voor hoogwaardige producten creëert nieuwe circulaire toepassingsmogelijkheden voor afvalhout. In 2018 was het ontwerp van de stoel niet gebaseerd op de specifieke stukken hout waarvan hij werd gemaakt. Pas na het ontwerp werden stukken afvalhout handmatig geselecteerd, op maat gezaagd en verbonden tot een omhullende vorm, die door de robot 3D gescand is en waar vervolgens door de robot de stoel uit gefreesd is. In Circl-Wood echter wordt een geavanceerd ontwerpproces ontwikkeld: de gegevens van een beschikbare hoeveelheid resthout worden gebruikt om verschillende specifieke ontwerpen te maken met kleurpatronen, vormen en structuren gerelateerd aan het beschikbare hout. Het doel is om haalbare ontwerpen te berekenen op basis van het beschikbare hout. Het project demonstreert hoe numerieke ontwerpgereedschappen bij kunnen dragen aan een creatieve en efficiënte benutting van resthout van houtverwerkende bedrijven zoals Fijnhout voor interieur toepassingen (door bedrijven als Nijboer).
Het mkb heeft vragen over hoe producten te ontwerpen en te maken vanuit restmateriaal. Vragen gaan specifiek over hergebruik van (onderdelen van) afgedankte producten in nieuwe toepassingen waarbij de waarde van het oorspronkelijke product zoveel mogelijk behouden blijft: ‘Repurpose’ van producten. Daarbij is het restmateriaal niet uniform, kent verschillen in kwaliteit en is niet onbeperkt en continu beschikbaar. Huidige ontwerp- en productiemethoden, die uitgaan van de functie van het te ontwerpen product en een oneindige voorraad op elk moment beschikbaar ‘virgin’ uitgangsmateriaal, zijn niet van toepassing in het geval van Repurpose. Dit project, ‘RDD&M’, beoogt kennis te genereren over nieuwe ontwerpmethoden, productiemethoden en businessmodellen die geschikt zijn om in te zetten voor Repurpose. Het project draagt daarmee bij aan de uitdaging van het anders ontwikkelen van producten door het inzetten van afval als grondstof en het doorgronden van het proces van ketenvorming dat nodig is om te komen tot nieuwe waardesystemen voor de circulaire economie. Om deze kennis te genereren werken verschillende ontwerpende bedrijven (Cartoni, Studio Hamerhaai, Tolhuijs Design, VerdraaidGoed, Fabrique), productbedrijven (Ahrend, Springtime, Fiction Factory) en reststroom-inzamelaars (Groencollect, Renewi) samen in dit project. De kennis wordt ontwikkeld met een kwalitatieve studie waarin een aantal past- en future cases op het gebied van Repurpose beschouwd, respectievelijk uitgevoerd wordt. Er wordt gekeken naar het ontwikkelproces en de waardesystemen, maar ook naar welke circulaire ontwerp- en businessmodelstrategieën toepasbaar zijn. Resultaten worden vastgelegd in zowel wetenschappelijke- als vakpublicaties en in communicatiemiddelen die bijdragen aan het verspreiden van de kennis over Repurpose: een tentoonstelling tijdens de Dutch Design Week 2020 en in Circl, het circulaire paviljoen van ABN AMRO. De tentoonstelling wordt gecombineerd met een inspiratieboek over Repurpose. RDD&M wordt uitgevoerd met directe betrokkenheid van bovengenoemde bedrijven (mkb en grootbedrijven). Andere betrokkenen zijn TU Delft, FME, CIRCO/CLICKNL, Circl en Amsterdam Made.
RE-ORGANISE - Sluiten van stedelijke kringlopen door decentrale verwerking van organisch bedrijfsafval. Steeds meer bedrijven zien mogelijkheden om in plaats van te betalen voor de afvoer van hun organisch afval, dit afval op te werken tot waardevolle grondstoffen of producten. Rondom commerciële stadslandbouw (vaak een combinatie van teelt en horeca) zijn er al bedrijven die hierin voorop lopen. Zij willen graag zoveel mogelijk lokaal materiaalkringlopen sluiten en vragen zich af hoe zij meer waarde kunnen geven aan hun organische reststromen door deze decentraal te verwerken. Daarnaast zijn er bedrijven die voor verwerking van organisch afval installaties leveren. Zij zien in decentrale verwerking een nieuwe markt en vragen zich af hoe hun technologische oplossingen geschikt gemaakt kunnen worden en welke businessmodellen hierbij mogelijk zijn. De combinatie van deze kennisvragen leidt tot de centrale onderzoeksvraag: ?Hoe kunnen organische reststromen decentraal worden verwerkt en benut door de inzet van nieuwe technische en organisatorische oplossingen, om daarmee meer economische en ecologische waarde te creëren?? In het onderzoeksproject ?RE-ORGANISE? doet de Hogeschool van Amsterdam, samen met CAH Vilentum, onderzoek aan de hand van case studies op drie verschillende stadslandbouwlocaties. In deze opkomende professionele bedrijfstak bevinden zich de koplopers in de transitie naar een circulaire economie die worden verbonden aan potentiële leveranciers van installaties voor de verwerking van organisch afval. Ondersteund door experts van onder meer Circle Economy, TU Delft, Wageningen UR en de Branchevereniging Organische Reststoffen wordt nieuwe kennis ontwikkeld om waardevolle decentrale verwerking mogelijk te maken. Het onderzoeksproject draagt bij aan: - kennis van de technische verwerkingsmogelijkheden van organisch afval en de betreffende randvoorwaarden, o.a. schaalgrootte, kwaliteit, continuïteit; - methoden voor het inzichtelijk maken van kwantiteit, kwaliteit en continuïteit van lokale organische reststromen; - kennis over het toesnijden van technische en organisatorische ontwerpen op decentrale verwerking; - inzicht in innovatieve én haalbare circulaire businessmodellen; - vorming van een kennisnetwerk rondom decentrale verwerking. RE-ORGANISE zal de volgende concrete resultaten opleveren: - een 'keuzekaart', waarmee bedrijven met organische reststromen kunnen bepalen welke verwerkingstechnieken wanneer rendabel zijn; - circulaire businessmodellen voor drie cases (Tuinen van West, Uit je eigen stad, Noordoogst); inclusief aanbevelingen voor implementatie en mogelijkheden voor repliceerbaarheid; - randvoorwaarden en aanbevelingen voor verdere doorontwikkeling van kleinschalige verwerkingsmethoden voor decentrale verwerking (technisch en organisatorisch).