‘De kers op de taart van praktijkgericht onderzoek.’ Zo omschrijft SIA de nieuw geïntroduceerde professional doctorate, kortweg PD. Promoveren behoorde vroeger alleen op universiteiten tot de mogelijkheden, maar sinds 2022 kunnen onderzoekers dat ook in het hbo. Dat is een grote stap vooruit in het onderzoeks- én onderwijslandschap.
Wat je leest in dit artikel
Naast een PhD kun je nu ook promoveren met praktijkgericht onderzoek: dat heet een professional doctorate (PD). In 2022 startten enkele hogescholen met een pilot voor een eigen doctoraatstraject. Daarmee introduceerde het hbo een nieuw leertraject waarmee de grenzen van de beroepspraktijk werden verlegd. De Vereniging Hogescholen startte de pilot in samenwerking met het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en Regieorgaan SIA. In dit artikel vertellen we je er alles over.
Als je promoveert op een universiteit doe je een PhD (philosophiae doctor; doctor of philosophy): je krijgt dan de officiële doctorstitel (dr.). Hiermee krijg je toegang tot een wetenschappelijke carrière. Promoveren was dan ook uitsluitend wetenschappelijk en bestond al sinds jaar en dag. De introductie van de PD maakt die weg nu ook vrij voor afgestudeerde hbo-masterstudenten en werkende professionals die een stap extra willen zetten in hun beroepsmatige carrière.
Voor een PD heb je dus een hbo-masterdiploma én ruime praktijkervaring nodig. Daarin verschilt de PD ook van de PhD, waarmee je immers aan de slag mag als je net je universitaire master hebt afgerond. PD-kandidaten willen een significante bijdrage leveren aan de beroepssector waarin ze werkzaam zijn. Daarvoor hebben ze goede kennis en kunde van de praktijk nodig.
De PD is gelijkwaardig aan de PhD die universiteiten aanbieden. Het grote verschil is dat je met een PD geen titel mag voeren, want de PD heeft nog geen wettelijk beschermde status.
Er is een sterke behoefte aan hoogopgeleide professionals die in staat zijn complexe beroepsgerichte kennis- en ontwerpvragen op te pakken en zo bij te dragen aan innovatie, aldus Vereniging Hogescholen. De PD bevordert zo een kruisbestuiving van ideeën tussen hogescholen en het werkveld. PD-kandidaten zijn namelijk al werkzaam binnen een sector, waarna ze zich voor hun PD-traject weer verbinden met een hogeschool. Dat maakt de PD dus ook typisch praktijkgericht.
Vereniging Hogescholen beschrijft de PD als een ‘belangrijke en noodzakelijke toevoeging binnen het hogeronderwijsstelsel’. De mogelijkheid tot promoveren verbreedt en verdiept bovendien het onderzoek in het hbo én heeft een meerwaarde in het werkveld. Ook hbo-studenten plukken hiervan de vruchten. De resultaten van praktijkgericht onderzoek op hoog niveau worden gebruikt voor verbetering van het onderwijs, waardoor het hbo beter aansluit op de arbeidsmarkt.
Een cohort van vijfentwintig hogescholen doet mee aan de PD-pilot – alleen daar is het dus mogelijk om te promoveren – gedurende zeven jaar en op zeven domeinen:
Binnen deze domeinen willen de hogescholen innoveren in de beroepspraktijk en de maatschappij. Het betreft een pilot; het PD-traject staat nog in de kinderschoenen en eventuele verbeteringen moeten later nog blijken. Mogelijke aanpassingen en veranderingen zullen de PD alleen maar naar een hoger niveau tillen. De PD is dan ook een bijzondere bijdrage aan het hoger onderwijs.
